«Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα». Αλήθεια ή ψέματα;

Περί τα τέλη του 19ου αιώνα, ο ιατρός το επάγγελμα Σίγκμουντ Φρόϋντ, διετύπωσε μια θεωρία ψυχιατρικής θεραπευτικής. Την ονόμασε ως γνωστόν «Οιδιπόδειο σύμπλεγμα», το οποίο σύμφωνα με τη ψυχαναλυτική Σχολή του, είναι ο έρωτας του υιού με τη μητέρα, με ό,τι αυτό βιολογικά, ψυχικά και αντικοινωνικά αποτελέσματα θα έχει.
Αναλύοντας τη θεωρία του Σ. Φρόϋντ, ο οποίος στο βιβλίο του «Εισαγωγή στη ψυχανάλυση», αυτό που ονομάζει «Οιδιπόδειο σύμπλεγμα», το υποστηρίζει ως εξής: «Το αγόρι έχει το άγχος του ευνουχισμού, ενώ το κορίτσι το φθόνο του μορίου. Το αγόρι από τα πέντε έως τα επτά του χρόνια αναπτύσσει μια επιθυμία για αιμομικτικές σχέσεις με τη μητέρα του, τον πατέρα το βλέπει σαν αντίζηλο. Φοβάται τη τιμωρία του. Και! Αυτός ο φόβος παίρνει την αρχική μορφή, του άγχους του ευνουχισμού, ενός φόβου ότι ο πατέρας θα τιμωρήσει το αγόρι, στερώντας το μόριό του. Το κορίτσι, πάντα με τη θεωρία του Φρόϋντ, υποφέρει από το άγχος με τη μορφή του φθόνου του μορίου, νιώθει δηλαδή ότι της λείπουν τα γεννητικά όργανα. Παραπονιέται στη μητέρα της πως δεν έχει μόριο και τη κατηγορεί γι’ αυτό. Εξ αιτίας αυτού η εχθρότητα που δημιουργείται μεταξύ μάνας και κόρης, κάμει τη δεύτερη να στραφεί στο πατέρα της για να βρει ικανοποίηση και αγάπη…».



Εάν είναι δυνατόν ένας φυσιολογικός άνθρωπος να αισθάνεται έτσι. Και όχι μόνο αυτό κατά τον Φρόϋντ. Αυτός είναι ο Γενικός Κανόνας.
Πιστεύω προσωπικά ότι τέτοια συναισθήματα που περιέγραψε ο Φρόϋντ, μπορεί να νοιώθουν μόνο βαθιά ψυχικά αρρωστημένα άτομα με συμπλέγματα και παρελθόν. Ίσως η αλήθεια βρίσκεται σ’ αυτά που είπε ο βιογράφος του κ. Ε. Τζόουνς ότι «ο Σ. Φρόϋντ από μικρός είχε πολλά ψυχολογικά προβλήματα…».


Πόση αλήθεια και πόση αληθοφάνεια παρουσιάζει η ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόϋντ και ως ποιο βαθμό είναι δυνατό να γενικεύεται, ώστε να αφορά όλη τη κοινωνική πραγματικότητα τόσο της αρχαίας Ελλάδος, όσο και του σύγχρονου κόσμου, είναι ένα βασικό ερώτημα που μόνο ειδικοί σύγχρονοι ψυχαναλυτές τεκμηριωμένα μπορούν μα δώσουν απαντήσεις. Στη παρούσα Γραμματεία δε θα σταθώ εδώ στη ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόϋντ, διότι δεν είμαι ειδικός και δε μ’ ενδιαφέρει. Απλά θα σταθώ με πείσμα στη σκέψη του, γιατί τη θεωρία του αυτή την ονόμασε «Οιδιπόδειο σύμπλεγμα», αφού δεν έχει καμία σχέση, με τη Δραματική τριλογία του ΣΟΦΟΚΛΗ, όπου το δεύτερο μέρος είναι ο «Οιδίπους τύραννος» και με το τρίτο μέρος της τριλογίας, ο «Οιδίπους επί Κολωνό», το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στα μεγάλα Διονύσια το 420 π.χ.


Πιστεύω ότι η ονομασία αυτή στη θεωρία του Φρόϋντ λίαν επιεικώς θα πρέπει να χαρακτηριστεί: Άστοχη, υστερόβουλη, επιλήψιμη και συκοφαντική προς την Αρχαία Ελλάδα και το Πολιτισμό της για τους παρακάτω λόγους:


Πρώτο: Στο κεφάλαιο 21 του βιβλίου «Εισαγωγή στη ψυχανάλυση» ο Φρόϋντ γράφει: «…Η τραγωδία αυτή του ΣΟΦΟΚΛΗ είναι ένα κομμάτι ανήθικο, διότι μειώνει την ανθρώπινη προσωπικότητα, αποδίδει σε θεϊκές δυνάμεις τη παρακίνηση προς το έγκλημα και παρουσιάζει την αδυναμία των ηθικών δυνάμεων του ανθρώπου που θα τον προφυλάξουν από τις εγκληματικές του τάσεις»…και συνεχίζει σε άλλο σημείο « το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα είναι εκείνο που υπέβαλε στο σύνολο της ανθρωπότητας, στο ξεκίνημα της Ιστορίας της, το συναίσθημα της ενοχής…». Εδώ βλέπουμε πόσο έντεχνα μεταφέρεται ο προβληματικός ψυχισμός του, διαστρεβλώνοντας μέσα από τη νοσηρή δική του οπτική εικόνα, τη πραγματική έννοια του δραματικού έργου του ΣΟΦΟΚΛΗ «Οιδίπους Τύραννος».


Δεύτερο: Το θέμα στον «Οιδίποδα Τύραννο» είναι η πολιτική διαδοχή στη τότε εξουσία. Διαδοχή του πατέρα από τον υιό. Εδώ ο παραμερισμός του άρχοντα πατέρα και η ανάληψη της πολιτικής εξουσίας από τον υιό είναι συχνό θέμα στη μυθολογία και στα αρχαία δρώμενα. Παρόμοια συμπεριφορά με τον Λάϊο Βασιλέα των Θηβών και πατέρα του Οιδίποδα, έχουμε και στη «Θεογονία» του Ησιόδου σχετικά με τη συμπεριφορά του Κρόνου προς τον υιό του Δία. Επομένως ο ΣΟΦΟΚΛΗΣ στο έργο του προσπαθεί αυτή τη διαδοχή της πολιτικής εξουσίας του πατέρα από τον υιό, να την παρουσιάσει έτσι, ώστε πολλές φορές να παίρνει τεράστιες δραματικές διαστάσεις. Επομένως άλλη είναι η σκέψη του ΣΟΦΟΚΛΗ, για τη παρουσίαση του έργου «Οιδίπους Τύραννος» κι άλλη διαστρεβλωμένη και σκόπιμα παραποιημένη σ’ ένα ανήθικο κομμάτι, που από τότε επεκτείνεται στην ανθρωπότητα και παρακινεί στο έγκλημα. Αυτό κατά τη γνώμη μου, μόνο η νοσηρή φαντασία του Φρόϋντ μπορεί να τη σκεφτεί και είναι παντελώς άδικο προς την αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία.


Τρίτο: Σύμφωνα με το μύθο, ο Οιδίπους από πολύ μικρό παιδί εγκληματικά διωγμένος από τον πατέρα του Λάϊο Βασιλέα των Θηβών, μεγαλώνει μετά από περιπέτειες, πλέον σαν βασιλόπαιδο στη Κόρινθο στα χέρια των Βασιλέων αυτής Πολύβιο και Μερόπη. Σύμφωνα με το χρησμό που πήρε ο Λάϊος, ο υιός του θα σκότωνε τον πατέρα του και θα ανέρχετο εις τον θρόνο. Γι’ αυτό επεδίωξε ο Λάϊος να εξοντώσει πάσει θυσία τον υιό του. Όταν ενηλικιώθηκε ο Οιδίπους ξεκινά να βρει τη τύχη του, αυτή ήταν αντιφατική και πολύ δραματική. Φόνος κατά λάθος του άγνωστου στον ίδιο τον πατέρα του, γάμος με την υποτιθέμενη επίσης άγνωστη μητέρα του, ενθρόνισή του με ημερομηνία λήξης λόγω αυτοτυφλώσεως κ. λπ. Το δραματικό αυτό έργο του ΣΟΦΟΚΛΗ δεν έχει καμία σχέση με τη ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόϋντ. Διότι ο Οιδίπους δεν ερωτεύθηκε την Μητέρα του, ούτε η υποτιθέμενη μητέρα του ερωτεύθηκε τον υιό της. Ο Οιδίπους δεν ήξερε. Γονείς του θεωρούσε τον Πολύβιο και τη Μερόπη. Εδώ πρόκειται για μια κοινωνική σύμβαση μιας συγκεκριμένης ιστορικής συγκυρίας με συμβολικές αποκλειστικά προεκτάσεις. Είναι φανερό ότι από ηθικοκοινωνικής απόψεως ο Οιδίπους είναι αθώος.


Τέταρτο: Ο Σίγκμουντ Φρόϋντ γεννήθηκε το 1856 στη Μοραβία. Καταγόταν από οικογένεια ραβίνων. Μεγάλωσε στη Βιέννη, ο πατέρας του ελέγετο Ιακώβ και ήταν ένας πολύ πλούσιος έμπορος. Ήταν υπερήφανος για τη καταγωγή του, η θρησκεία και ιδιαίτερα η Βίβλος, άσκησαν καθοριστική επίδραση στη ζωή του και στη διατύπωση ακόμη των θεωριών του. Είναι γνωστό ότι ο Φρόϋντ ήτο μελετητής της Βίβλου και περισσότερο από κάθε έναν εγνώριζε το χωρίο όπου οι κόρες του Λωτ, μετά τη καταστροφή των Γομόρρων, ευσυνείδητα, έκαμαν έρωτα με τον πατέρα τους.
Μετά από τα παραπάνω γεννάται το ερώτημα: Γιατί ο Φρόϋντ τη ψυχαναλυτική θεωρία του δεν την ονόμασε «Λώτειο σύμπλεγμα» που ταίριαζε περισσότερο με τη θεωρία του; Αντί αυτού επεδίωξε και εν μέρει το επέτυχε να αποπροσανατολίσει τη κοινή γνώμη από τη δραματική αυτή ανηθικότητα, διαστρεβλώνοντας το συμβολικό για την εξουσία Ελληνικό Μύθο. Στον Ελληνικό μύθο φαίνεται καθαρά ότι, ούτε ο Οιδίπους, ούτε η Ιοκάστη εγνώριζαν τη συγγένειά τους. Μόλις αποκαλύφθηκε αυτή, οι Ήρωες αυτοτιμωρήθηκαν. Άρα επρόκειτο για άτομα ηθικά, εύθικτα και αξιοπρεπή. Δυστυχώς δε ζει σήμερα ο Φρόϋντ για να αναθεωρήσει τίποτε. Έβαλε το θεμέλιο της αρρωστημένης θεωρίας που καταλήγει σε ανθελληνισμό με διαστρεβλωμένο αρχαιοελληνικό προσωπείο. Ίσως στηρίχθηκε στην αμάθεια των πολλών και στην έλλειψη αντίστασης του Φιλελληνικού πνεύματος.
Σήμερα η ψυχαναλυτική αυτή παραποίηση δε μετράει, και πιστεύω ήλθε η ώρα οι σημερινοί επιστήμονες της ψυχανάλυσης και της Ιστορικής Έρευνας της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας να τολμήσουν τη μετονομασία της ψυχαναλυτικής θεωρίας του Φρόϋντ από «Οιδιπόδειο σύμπλεγμα» σε «Λώτειο σύμπλεγμα» που είναι η Αλήθεια. Διότι συκοφαντήθηκε ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, που είναι πέρα ως πέρα άδικο.
«Αναγκαίον είναι τινά τον αποδώσαντα και κρίνοντα το δίκαιον»
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΕΘΝΙΚΗ ΗΧΩ»