Λόγια του Ισοκράτη

Περί Ελλήνων

Είναι δε τόσο μεγάλη η απόσταση που χωρίζει την πολιτεία μας από τους άλλους ανθρώπους ως προς την πνευματική ανάπτυξη και την τέχνη του λόγου, ώστε οι μαθητές της έχουν γίνει διδάσκαλοι των άλλων και κατόρθωσε (η πολιτεία μας) ώστε το όνομα των Ελλήνων να είναι σύμβολο όχι πλέον της καταγωγής, αλλά της πνευματικής ανύψωσης, και να ονομάζονται Έλληνες εκείνοι που παίρνουν τη δική μας μόρφωση και όχι αυτοί που έχουν την ίδια καταγωγή.

Τοσούτον δ' απολέλοιπεν η πόλις ημών περί το φρονείν και λέγειν τους άλλους ανθρώπους, ώσθ' οι ταύτης μαθηταί των άλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, και το των Ελλήνων όνομα πεποίηκεν μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Ελληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας.



Περί της καταγωγής των Ελλήνων

«....Διότι κατοικούμε αυτήν την χώρα, χωρίς ούτε να εκδιώξουμε άλλους εξ αυτής ούτε να την καταλάβουμε έρημο ούτε να εγκατασταθούμε σε αυτήν ως ανάμεικτος ομάδα από διάφορα ανόμοια φύλα, απεναντίας είναι τόσον ευγενές και γνήσιο το γένος μας, ώστε τη χώρα, στην οποίαν είδαμε το πρώτο φως, εξακολουθούμε συνεχώς να κατοικούμε, διότι είμεθα αυτόχθονες και μόνον εμείς από όλους τούς άλλους έχομε το δικαίωμα να προσφωνούμε την πόλη μας με τις ίδιες λέξεις, δια των οποίων προσαγορεύομε τούς πλέον γνωστούς συγγενείς».

«....Ταύτην γάρ οικούμεν ούχ εταίρους εκβαλόντες ουδ' έρημον καταλαβόντες ούδ' εκ πολλών εθνών μιγάδες συλλεγέντες, αλλ' ούτω καλώς καί γνησίως γεγόναμεν, ώστ' εξ ήσπερ έφυμεν, ταύτην έχοντες άπαντα τόν χρόνον διατελούμεν, αυτόχθονες όντες καί τών ονομάτων τοίς αυτοίς οίσπερ τούς οικειωτάτους τήν πόλιν έχοντες προσειπείν: μόνοις γαρ ημιν των Ελλήνων την αυτήν τροφόν και πατρίδα και μητέρα καλέσαι προσήκει..»



Περί Δημοκρατίας

Εγκατέστησαν (δηλαδή) το είδος εκείνο της δημοκρατίας, όχι αυτό που δεν έχει καθορισμένη πολιτική, και που θεωρεί ότι η ακολασία είναι ελευθερία, και το δικαίωμα να κάνη ό,τι θέλει ο καθένας, ευτυχία, παρά το πολίτευμα εκείνο που αυτά τα πράγματα τα κατακρίνει, και όπου κυβερνούν οι άριστοι· τον τύπο αυτόν του πολιτεύματος που είναι χρησιμότατος, οι πολλοί τον συγκαταλέγουν εις τα πολιτεύματα που έχουν βάση την περιουσία, όχι από αμάθεια, πως δεν το ξέρουν, παρά διότι ποτέ ως τώρα αυτοί δεν ενδιαφέρθηκαν για παρόμοια ζητήματα.

Κατεστήσαντο γαρ δημοκρατίαν, ου την εική πολιτευομένην και νομίζουσαν την μεν ακολασίαν ελευθερίαν είναι, την δ' εξουσίαν ό'τι βούλεταί τις ποιείν ευδαιμονίαν, αλλά την τοις τοιούτοις μεν επιτιμώσαν, αριστοκρατία δε χρωμένην: ην οι μέν πολλοί χρησιμωτάτην ούσαν ώσπερ την από των τιμημάτων εν ταις πολιτείαις αριθμούσιν, ου δι' αμαθίαν αγνοούντες, αλλά δια το μηδέν πόποτ' αυτοίς μελήσαι των δεόντων.



Περί Δημοκρατίας

Οι διοικούντες δηλαδή (Σόλων και Κλεισθένης) κατ' εκείνον τον χρόνον την πόλιν, δεν ίδρυσαν πολίτευμα ονομαζόμενον μεν δι' ονόματος κοινοτάτου και ωραιοτάτου, μη φαινόμενον δε εις την εφαρμογήν τοιούτον εις τους ζώντας κατ' αυτό, ουδέ ίδρυσαν τοιούτον πολίτευμα το οποίον κατά τέτοιον τρόπον εξεπαίδευε τους πολίτας, ώστε να θεωρούν την μεν ακολασίαν δημοκρατίαν, την δε παρανομίαν ελευθερίαν, την αυθάδειαν ισονομίαν, ευτυχίαν δε την άδειαν του να πράττη καθένας ταύτα, αλλ' ίδρυσαν πολίτευμα το οποίον με το να μισή και να τιμωρή τους τοιούτους έκαμνεν όλους τους πολίτας καλυτέρους και σωφρονεστέρους.

Οι γαρ κατ' εκείνον τον χρόνον την πόλιν διοικούντες κατεστήσαντο πολιτείαν ουκ ονόματι μεν τω κοινοτάτω και πραοτάτω προσαγορευομένην, επί δε των πράξεων ου τοιαυτην τοις εντυγχάνουσι φαινομένην, ουδ' η τούτον τον τρόπον επαίδευε τους πολίτας ώσθ' ηγείσθαι την μεν ακολασίαν δημοκρατίαν, την δε παρανομίαν ελευθερίαν, την δε παρρησίαν ισονομίαν, την δ' εξουσίαν του ταύτα ποιείν ευδαιμονίαν, αλλά μισούσα και κολάζουσα τους τοιούτους βελτίους και σωφρονεστέρους άπαντας τους πολίτας εποίησεν.