«Ασσυριολογία» μια επανάσταση που ξεχάσθηκε
.jpg)
Του Μ. Καλόπουλου
Ο Paul E. Botta, γάλλος πρόξενος στη Μοσούλη, που «μόνο αρχαιολόγος δεν ήταν»,ανακάλυψε το 1842 τα ερείπια της αρχαίας Νινευή. Λίγο αργότερα ο ίδιος έφερε στο φως τα απομεινάρια του τεράστιου ανάκτορου του Σαργών Β΄. Έτσι το 1842 μπορεί να χαρακτηριστεί σαν την αρχή της αρχαιολογίας στην Εγγύς Ανατολή.
Ο Henry A. Layard, Ο αληθινός «ανασκαφέας της Νινευή» πέρασε απ’ τα ίδια αυτά μέρη λίγα χρόνια αργότερα. Βέβαια η σημαντικότερη για την έρευνά μας ανακάλυψή του ήταν: «οι 20.000 πήλινες πινακίδες σφηνοειδούς γραφής από τη βιβλιοθήκη του Ασσουρμπανιπάλ,που μετά την αποκρυπτογράφησή τους μας επέτρεψαν βαθιά γνώση της ιστορίας και της ουσίας των αρχαίων μεσοποταμιακών πολιτισμών. Το έπος Γιλγαμές, ο ύμνος της δημιουργίας (Ενούμα ελίς[1]) και ο κώδικας του Χαμουραμπί είναι λίγα από τα πολύτιμα γραπτά μνημεία» που μας βοήθησαν να αποκτήσουμε ολοκληρωμένη άποψη για την προϊστορία της Ανατολής.
Την ανάγνωση τελικά της σφηνοειδούς αυτής γραφής, που σε ατέλειωτα κεραμικά πλακίδια, ήταν έτοιμη να μας δώσει ανεκτίμητες πληροφορίες για τη σκέψη τη ζωή και τις θρησκευτικές συνήθειες ολόκληρης της Μεσοποτάμιας ανατολής κατόρθωσε ο Georg F. Grotefent, ένας απλός δάσκαλος από το Μύντεν της Γερμανίας.
Ο άνθρωπος αυτός, επιτέλεσε έναν ανεπανάληπτο άθλο. Χωρίς κανένα σημείο αναφοράς, χωρίς δηλαδή την βοήθεια καμίας δίγλωσσης ή τρίγλωσσης επιγραφής (όπως αυτή της«Ρωσέτης» που βοήθησε τον Sampolion στην κατανόηση της Αιγυπτιακής ιερογλυφικής γραφής) κατόρθωσε να μεταφράσει μια εντελώς άγνωστη γραφή, ουσιαστικά χωρίς κανένα σημείο εκκίνησης!
Κάνοντας όμως πετυχημένα την φανταστική υπόθεση, ότι: η συχνότερα αναφερόμενη λέξη στο σφηνοειδές κείμενο πρέπει να είναι η λέξη «βασιλιάς», προς μεγάλη έκπληξη χιλιάδων ειδικών γλωσσολόγων που άπρακτοι καθόταν στις δάφνες των τίτλων τους, ο δαιμόνιος και απόλυτα μη ειδικός "δασκαλάκος" δικαιώθηκε πανηγυρικά και έδειξε για μια ακόμα φορά ότι η ευφυΐα, το ταλέντο, η ευρηματικότητα και το πάθος της έρευνας, πολύ συχνά δεν αναντικαθίστανται απ’ τους βαρύγδουπους (αλλά "νυσταλέους") τίτλους σπουδών! «Θεοί τάφοι και σοφοί» σελ. 225.
Ο "δασκαλάκος" από το Μύντεν, έδωσε λοιπόν την εκκίνηση μιας σειράς μεταφράσεων που έμελλαν να μας ξεναγήσουν σε ήθη έθιμα και νομοθετήματα της αρχαίας Μεσοποταμίας. Έτσι γεννήθηκε η επιστήμη της ασσυριολογίας.
«Κάτω από την έννοια του ασσυριολόγου συμπεριλαμβάνονται μέχρι σήμερα όλοι οι ερευνητές των πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής, αδιάφορα αν πρόκειται γι’ αυτόν των Σουμερίων, Χετταίων, Βαβυλωνίων ή Ασσυρίων. Ο χαρακτηρισμός αυτός επεβλήθη οριστικά, όταν ο ασσυριολόγος Friedrich Delitzsch, καθηγητής σημιτικών γλωσσών στο πανεπιστήμιο της Λειψίας, έδωσε στο τετράτομο έργο του για ανάλογα θέματα τον τίτλο "Ασσυριολογική Βιβλιοθήκη"».
Έτσι γεννήθηκε μια επανάσταση που έμελλε να συγκλονίσει την πίστη στη Βίβλο και την "ατράνταχτη" μέχρι τότε θεοπνευστία της. Στις πρώτες βέβαια δεκαετίες, τα ευρήματα των ανασκαφών έγιναν ενθουσιωδώς δεκτά, αφού στα χέρια των αλλοπαρμένων θεολόγων, κάθε εύρημα της Βαβυλώνας μόνο θετικές βιβλικές προεκτάσεις δικαιούτο να έχει. Συνεργάτης του Delitzsch γράφει επ’ αυτού:
«Τις πρώτες δεκαετίες της έρευνας οι μαρτυρίες των μνημείων έτυχαν εκμετάλλευσης υπέρ της παραδοσιακής βιβλικής άποψης με αγύρτικο διαφημιστικό τρόπο. Με υπερβολική βιασύνη ήθελαν να εκμεταλλευτούν τα συμπεράσματα από τα ευρήματα για την επιβεβαίωση των βιβλικών μαρτυριών. Τον λόγο του (βιβλικού) Κυρίου για "βοώντες λίθους" καταχράστηκαν μέχρι αηδίας. Συμπεριφέρθηκαν έτσι, σαν να έπρεπε η κάθε βαβυλωνιακή πλίθα (η Βαβυλώνα ήταν κατά μέγα μέρος πλινθόκτιστη) να ουρλιάζει για χάρη της Παλαιάς Διαθήκης.
»Πολλοί (αρχαιολόγοι) δεν μπόρεσαν να απαλλαγούν από την επιδίωξη εντυπώσεων και βρήκαν πάντοτε ευγνώμονες ακροατές ανάμεσα στους πρακτικούς θεολόγους, που ήταν ξένοι με τις επιστημονικές εργασίες. Συνέβησαν και πολλές παρεξηγήσεις (βεβιασμένες ερμηνείες υπέρ των βιβλικών θέσεων) στις οποίες πατέρας της σκέψης ήταν η επιθυμία. Έτσι θυμάμαι ότι τον τελευταίο καιρό διάβασα: Ανακαλύφθηκε ο τοίχος της Βαβυλώνας όπου ο Βαλτάσαρ είδε το mene tekel upharsin ή βρέθηκε πλίθα που μαρτυρεί την προσωπικότητα του Αβραάμ!
»Σύντομα όμως αυτός ο ενθουσιασμός και η θετική στάση από την πλευρά της εκκλησίας άλλαξε απότομα, τη στιγμή που η Ασσυριολογία έπαψε να παρουσιάζεται σαν απολογήτρα του: "κι όμως η Βίβλος έχει δίκαιο" . Η αντίθετη άποψη (δηλαδή) "η Βαβυλωνιακή λογοτεχνία να είναι η πηγή από την οποίαν αντλήθηκαν οι πρώτες βιβλικές ιστορίες" δεν μπορούσε, ακριβέστερα, δεν επιτρεπόταν να υπάρξει.» Βαβυλώνα σελ. 297.
Όλα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά για τους θρησκευτικούς ενθουσιασμούς, ανάμεσα στα χρόνια 1872 και 1876, με την δημοσίευση των πρώτων κειμένων από την βιβλιοθήκη του Ασσουρμπανιπάλ. Μεγάλη αίσθηση προκάλεσε κυρίως, η σύγκριση εκείνων των αποσπασμάτων που παρουσίαζαν εντυπωσιακούς παραλληλισμούς με τις βιβλικές αναφορές της «Γένεσις».
Έτσι, στην αρχή του αιώνα μας, (το 1902) οι έρευνες είχαν φτάσει στο σημείο να φέρουν στη δημοσιότητα τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της έρευνας. Ο Friedrich Delitzsch, ο θεμελιωτής της Βαβυλωνιο-ασσυριακής γλωσσολογίας, έδωσε στο Βερολίνο την πρώτη του διάλεξη με θέμα «Βαβέλ και Βίβλος» που έμελλε να ξεσηκώσει ανεπανάληπτη θύελλα, πάνω απ’ την αρχαία λιμνάζουσα πίστη των γραφών.
Ο Delitzsch, αποκάλεσε τους εβραίους συγγραφείς της Βίβλου «δραστήριους αντιγραφείς των δημιουργικών Σουμερίο-βαβυλωνίων, επιμελείς επίγονους που βρήκαν έτοιμους τους μύθους της δημιουργίας και του κατακλυσμού και τους μετατόπισαν μονάχα, άλλοτε πολύ και άλλοτε λίγο, για τους δικούς τους σκοπούς».Βαβυλώνα 295 Petra Eisele Βαβυλώνα. σελ. 211-212 & 295.
Απ’ την πλευρά των θρησκευόμενων, ξέσπασε ένα τεράστιο κύμα αγανάκτησης. Ο Delitzsch είχε τολμήσει να παρουσιάσει την εκρηκτική ιδέα της βαβυλωνιακής προέλευσης των βιβλικών ιδεών, κατανοητά και δημόσια σε δύο διαλέξεις που αργότερα έλαβαν τη μορφή βιβλίου των 480 σελίδων.
Στα επόμενα χρόνια, οι επιθέσεις εναντίον του διογκώθηκαν. Ο Delitzsch γράφει: «Όταν το Σεπτέμβριο του 1903 αποτραβήχτηκα για λίγο στο Λονδίνο συγκέντρωσα από γερμανική μόνο βιβλιογραφία σχετικά με το θέμα "Βαβέλ και Βίβλος" παραμερίζοντας μάλιστα ό,τι ήταν άχρηστο, περίπου 1350 μικρά και πάνω από 300 μεγάλα άρθρα εφημερίδων και περιοδικών και επιπλέον 28 φυλλάδια αφήνοντας πίσω μου μια μεγάλη ποσότητα αποκομμάτων ξένων εφημερίδων.
»Τα γράμματα που έλαβα εξαιτίας των δύο διαλέξεών μου καλύπτουν (γεωγραφικά) όλη τη γη, από την Καλκούτα ως και την τελευταία φάρμα των Πάμπα της Καλιφόρνιας και από την Νορβηγία ως το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας(!). Από όλες τις πόλεις, μικρές και μεγάλες, συνεχίζουν να φθάνουν οι επιστολικές εξωτερικεύσεις μέχρι και σήμερα. Και οι δύο διαλέξεις μεταφράστηκαν στα αγγλικά, ιταλικά, σουηδικά, τσέχικα, ουγγρικά. Το κίνημα "Βαβέλ και Βίβλος" είχε κυριεύσει ολόκληρη την για θρησκευτικά πράγματα ενδιαφερόμενη ανθρωπότητα»
Το συμπέρασμα ήταν για όλους ολοφάνερο. Η νέα αυτή επιστήμη της Ασσυριολογίας,κατέστρεφε ανεπανόρθωτα το κύρος και την θεόπνευστη αυθεντία των βιβλικών ιερών εγγράφων. Οι πολυάριθμοι εκπρόσωποι της θεολογίας της Παλαιάς Διαθήκης, πανικόβλητοι διαισθάνθηκαν τον άμεσο κίνδυνο και εξεγέρθηκαν να συμμαζέψουν όσο γίνεται τις εντυπώσεις που ολοφάνερα προκαλούσαν οι επιστημονικές ανακοινώσεις του Delitzsch. Δεν ήταν διατεθειμένοι να δεχθούν το αυταπόδεικτο.
Ο Delitzsch όμως βομβάρδιζε ασταμάτητα την αξιοπιστία των γραφών με νέα αδιάσειστα στοιχεία, αποδεικνύοντας ότι η πνευματικότητα και η γενικότερη λογοτεχνία της Παλαιάς Διαθήκης, κάθε άλλο παρά ουράνιας προέλευσης ήταν, αφού απ’ τα ευρήματα αποδεικνύετο ως κοινότατο δάνειο κατά βάση Βαβυλωνιακό. Οι πανομοιότυπες ιστορίες του κατακλυσμού και της δημιουργίας του κόσμου, ήταν για τον Delitzsch η αναντίρρητη απόδειξη. «Φυσικά οι συγγραφείς της Παλαιάς Διαθήκης δεν υπολόγισαν, ότι κάποια μέρα θα μπορούσαμε να φτάσουμε μόνοι μας στις πηγές» Βαβυλώνα σελ 289.
Στο «μεγάλο ψέμα», υποδείξαμε την προέλευση των βασικών βιβλικών μύθων εν πολλοίς ως αντιγραφές των αντίστοιχων μεσογειακών. Θα θυμάται ίσως ο αναγνώστης, ότι στη σύγκριση των τριών πανομοιότυπων κατακλυσμικών αφηγήσεων που επιχειρήσαμε εκεί, του Ελληνο-μεσογειακού Δευκαλίωνος, του Ασσυριο-βαβυλωνιακού Γιλγαμές-Ουτναπιστήμ και του εβραϊκού Νώε. Η ανάλυση των λεπτομερειών και κυρίως η κατανόηση των λόγων για την ύπαρξη και το πέταγμα της περιστεράς στο τέλος και των τριών αφηγήσεων, μας οδήγησαν στην αποδοχή του μύθου του Δευκαλίωνος ως προγενέστερου των υπολοίπων. (Βλ. Μ. ψ. «Το περιστέρι του Δευκαλίωνα»
Υποστηρίξαμε λοιπόν, και νομίζω όχι αστήρικτα, τη σκέψη ότι οι συγκεκριμένοι τουλάχιστον μεσογειακοί μύθοι όπως «θεογονία» «ανθρωπογονία» «κατακλυσμικό» και «πολυγλωσσία», είναι οι αρχέγονοι μύθοι που διεσπάρησαν στην αρχαία Μεσοποταμία και έγιναν το βασικό υλικό των Ασσυρο-βαβυλωνιακών μύθων και όχι οπωσδήποτε το αντίθετο, όπως οι περισσότεροι διατείνονται. Αυτό βέβαια, ούτε κατά κεραία δεν υποβαθμίζει την αξία των ασσυριολογικών ευρημάτων, αφού με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αποδεικνύουν την απόλυτη πλαστότητα της βιβλικής θεοπνευστίας.
Τα ευρήματα όμως της Ασσυριολογίας, ανεξάρτητα απ’ τις όποιες απαρχές των μύθων, και την αληθινή τους προέλευση, μας προσφέρουν έναν ανεπανάληπτο θησαυρό λεπτομερέστατων γνώσεων, που αποδεικνύουν ότι: οι δεισιδαιμονίες κάθε τύπου απ’ τις γραφικότερες, ως τις πλέον φθοροποιές που μαστίζουν ακόμα την ανθρωπότητα, διαρκώς μάλιστα επεκτεινόμενες, γεννήθηκαν εν πολλοίς εδώ απ’ τη μητέρα των δεισιδαιμονιών και της μαγείας, στο άλλοτε πολυσύχναστο σταυροδρόμι της ανατολής, τη Μεσοποταμία.
Κανείς δεν μπορεί να υποπτευθεί πόσα από τα δεινά της ανθρώπινης σκέψης και της ιστορίας γεννήθηκαν εδώ στην δεισιδαιμονοκρατούμενη ανατολή! Η μεσοποτάμια σκέψη απόλυτα θρησκοκρατούμενη, επηρέασε βαθύτατα την ανθρωπότητα, γεννώντας άπειρες μορφές δεισιδαιμονίας, αστρολογίας, αριθμοσοφίας, μαγείας και πάσης φύσεως δαιμονολογίας, που δυστυχώς απαράλλακτες ακόμα και στις λεπτομέρειές τους, κυριαρχούν ακόμα στον κόσμο μας. Στη συνέχεια της έρευνάς μας, συχνά θα παραπέμπουμε στα ευρήματα της Ασσυριολογίας, ώστε σταδιακά να φωτίσουμε όσο γίνεται καλύτερα τους μεσοποτάμιους επηρεασμούς των βιβλικών ηρώων.
Οι βιβλικές ιστορίες άλλωστε, διαδραματίζονται κυριολεκτικά ανάμεσα στις δύο γιγάντιες επιρροές της ελληνο-αιγυπτιακής επίδρασης από τη μια και της χαλδαιο-μεσοποταμιακήςαπό την άλλη. Η Μεσοποταμία, δικαιωματικά άσκησε ισχυρότατη επίδραση στην πατριαρχική σκέψη, αφού εκεί είναι οι χώρες της φυσικής και πνευματικής τους καταγωγής. Τα ευρήματα λοιπόν της Ασσυριολογίας, είναι κατά την γνώμη μου, ο καλύτερος μίτος της Αριάδνης, που με μεγάλη ασφάλεια, θα μας ερμηνεύσει την δαιδαλώδη εβραιο-προφητική σκέψη!
Δείτε το αν θέλετε κι έτσι. Η δεισιδαίμων εβραιο-πατριαρχική σκέψη, γεννήθηκε στη Μεσοποταμία, ανδρώθηκε επεκτατικά στην Παλαιστίνη, και έγινε αργότερα πνευματική αυτοκρατορία στη Μεσόγειο, και επέκεινα σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, χωρίς ποτέ να χάση τα τυπικά γνωρίσματα της χώρας των μάγων. Προς τούτο, είχε πάντοτε συμπαραστάτες, όχι μόνο τα άγνωστα στους πολλούς και ανίκητα όπλα του δόλου, αλλά και τη μόνιμη ροπή των λαών στην δεισιδαιμονία.
Η θύελλα όμως της Ασσυριολογίας πέρασε. Ο απόηχός της έμεινε στα γραφεία και τις βιβλιοθήκες κάποιων ιδιόρρυθμων φιλομαθών, και ο κόσμος έκατσε ξανά βαρύς στις ζεστές βολικότατες θρησκευτικές ιδέες του. Τι πειράζει αν ο Μωυσής είχε ελαττωματική θεοπνευστία; Και τι έγινε που κάποιους απ’ τις παράξενους νόμους του Σινά, τους δανείστηκε ο μεγάλος Μωυσής από προγενέστερες συλλογές νόμων; Οι κληρικοί περιποιήθηκαν την τσαλακωμένη υπερηφάνεια τους, έβαλαν αρκετό νερό στο κρασί τους, και έκλεισαν την πόρτα πίσω τους.
Αν και μέχρι σήμερα παρατηρείται μια έξαρση στην γαλλική κυρίως βιβλιογραφία, ουσιαστικά η Ασσυριολογία πέρασε στην αφάνεια. Στην πατρίδα μας δεν έφτασε φαντάζομαι ποτέ, ούτε ο παραμικρός κραδασμός, αφού οι δυστυχείς Έλληνες την εποχή εκείνη, είχαν τόσων αιώνων μιζέρια να αποτινάξουν από πάνω τους. Σήμερα όμως είναι καιρός, κάποιοι μεταφραστές, εκδότες και συγγραφείς, να στρέψουν την προσοχή τους επιτέλους στην δυναμικότερη αυτή εμπράγματη αμφισβήτηση των γραφών, την Ασσυριολογία. Μια επανάσταση που δεν πρέπει να ξεχαστεί.
Επιστρέφοντας λοιπόν με τη σκέψη μας στον μεγάλο Χαλδαίο-Αιγύπτιο Μωυσή, δεν πρέπει να ξεχνούμε τις έντονες μεσοποτάμιες καταβολές του.
Μ. ΚαλόπουλοςΑπο το βιβλίο του "Ο Ένοπλος Δόλος"
[1]«Ενούμα ελίς» επονομάσθη απ’ της δυο πρώτες εναρκτήριες λέξεις του: «όταν ψηλά»
...................................Η γνώση είναι... η καλύτερη εκδίκηση!ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.