«Ασσυριολογία» μια επανάσταση που ξεχάσθηκε
Του Μ. Καλόπουλου
Ο Paul E. Botta, γάλλος πρόξενος στη Μοσούλη, που «μόνο αρχαιολόγος δεν ήταν»,ανακάλυψε το 1842 τα ερείπια της αρχαίας Νινευή. Λίγο αργότερα ο ίδιος έφερε στο φως τα απομεινάρια του τεράστιου ανάκτορου του Σαργών Β΄. Έτσι το 1842 μπορεί να χαρακτηριστεί σαν την αρχή της αρχαιολογίας στην Εγγύς Ανατολή.
Ο Henry A. Layard, Ο αληθινός «ανασκαφέας της Νινευή» πέρασε απ’ τα ίδια αυτά μέρη λίγα χρόνια αργότερα. Βέβαια η σημαντικότερη για την έρευνά μας ανακάλυψή του ήταν: «οι 20.000 πήλινες πινακίδες σφηνοειδούς γραφής από τη βιβλιοθήκη του Ασσουρμπανιπάλ,που μετά την αποκρυπτογράφησή τους μας επέτρεψαν βαθιά γνώση της ιστορίας και της ουσίας των αρχαίων μεσοποταμιακών πολιτισμών. Το έπος Γιλγαμές, ο ύμνος της δημιουργίας (Ενούμα ελίς[1]) και ο κώδικας του Χαμουραμπί είναι λίγα από τα πολύτιμα γραπτά μνημεία» που μας βοήθησαν να αποκτήσουμε ολοκληρωμένη άποψη για την προϊστορία της Ανατολής.
Την ανάγνωση τελικά της σφηνοειδούς αυτής γραφής, που σε ατέλειωτα κεραμικά πλακίδια, ήταν έτοιμη να μας δώσει ανεκτίμητες πληροφορίες για τη σκέψη τη ζωή και τις θρησκευτικές συνήθειες ολόκληρης της Μεσοποτάμιας ανατολής κατόρθωσε ο Georg F. Grotefent, ένας απλός δάσκαλος από το Μύντεν της Γερμανίας.
Ο άνθρωπος αυτός, επιτέλεσε έναν ανεπανάληπτο άθλο. Χωρίς κανένα σημείο αναφοράς, χωρίς δηλαδή την βοήθεια καμίας δίγλωσσης ή τρίγλωσσης επιγραφής (όπως αυτή της«Ρωσέτης» που βοήθησε τον Sampolion στην κατανόηση της Αιγυπτιακής ιερογλυφικής γραφής) κατόρθωσε να μεταφράσει μια εντελώς άγνωστη γραφή, ουσιαστικά χωρίς κανένα σημείο εκκίνησης!
Κάνοντας όμως πετυχημένα την φανταστική υπόθεση, ότι: η συχνότερα αναφερόμενη λέξη στο σφηνοειδές κείμενο πρέπει να είναι η λέξη «βασιλιάς», προς μεγάλη έκπληξη χιλιάδων ειδικών γλωσσολόγων που άπρακτοι καθόταν στις δάφνες των τίτλων τους, ο δαιμόνιος και απόλυτα μη ειδικός "δασκαλάκος" δικαιώθηκε πανηγυρικά και έδειξε για μια ακόμα φορά ότι η ευφυΐα, το ταλέντο, η ευρηματικότητα και το πάθος της έρευνας, πολύ συχνά δεν αναντικαθίστανται απ’ τους βαρύγδουπους (αλλά "νυσταλέους") τίτλους σπουδών! «Θεοί τάφοι και σοφοί» σελ. 225.
Ο "δασκαλάκος" από το Μύντεν, έδωσε λοιπόν την εκκίνηση μιας σειράς μεταφράσεων που έμελλαν να μας ξεναγήσουν σε ήθη έθιμα και νομοθετήματα της αρχαίας Μεσοποταμίας. Έτσι γεννήθηκε η επιστήμη της ασσυριολογίας.