Ουράνιες κινήσεις

Πλάτων Τίμαιος 47 c

συγγενει̂ς
[47c] ἐκείναις οὔσας, ἀταράκτοις τεταραγμένας, ἐκμαθόντες δὲ καὶ λογισμω̂ν κατὰ φύσιν ὀρθότητος μετασχόντες, μιμούμενοι τὰς του̂ θεου̂ πάντως ἀπλανει̂ς οὔσας, τὰς ἐν ἡμι̂ν πεπλανημένας καταστησαίμεθα. φωνη̂ς τε δὴ καὶ ἀκοη̂ς πέρι πάλιν ὁ αὐτὸς λόγος, ἐπὶ ταὐτὰ τω̂ν αὐτω̂ν ἕνεκα παρὰ θεω̂ν δεδωρη̂σθαι. λόγος τε γὰρ ἐπ' αὐτὰ ταυ̂τα τέτακται, τὴν μεγίστην συμβαλλόμενος εἰς αὐτὰ μοι̂ραν, ὅσον τ' αὐ̂ μουσικη̂ς
[47d] φωνῃ̂ χρήσιμον πρὸς ἀκοὴν ἕνεκα ἁρμονίας ἐστὶ δοθέν. ἡ δὲ ἁρμονία, συγγενει̂ς ἔχουσα φορὰς ται̂ς ἐν ἡμι̂ν τη̂ς ψυχη̂ς περιόδοις, τῳ̂ μετὰ νου̂ προσχρωμένῳ Μούσαις οὐκ ἐφ' ἡδονὴν ἄλογον καθάπερ νυ̂ν εἰ̂ναι δοκει̂ χρήσιμος, ἀλλ' ἐπὶ τὴν γεγονυι̂αν ἐν ἡμι̂ν ἀνάρμοστον ψυχη̂ς περίοδον εἰς κατακόσμησιν καὶ συμφωνίαν ἑαυτῃ̂ σύμμαχος ὑπὸ Μουσω̂ν δέδοται: καὶ ῥυθμὸς αὐ̂ διὰ τὴν ἄμετρον ἐν ἡμι̂ν καὶ χαρίτων
[47e] ἐπιδεα̂ γιγνομένην ἐν τοι̂ς πλείστοις ἕξιν ἐπίκουρος ἐπὶ ταὐτὰ ὑπὸ τω̂ν αὐτω̂ν ἐδόθη.


[απόδοση στα νεοελληνικά]
Η εξοικείωση με τις ουράνιες κινήσεις, μας επιτρέπει να κατανοούμε την σύμφυτη ορθότητα των μαθηματικών τους σχέσεων, οπότε μπορούμε να διορθώνουμε την πλάνη των εσωτερικών μας κινήσεων, μιμούμενοι τις απλανείς θεϊκές τροχιές.
Τα ίδια ισχύουν και για την φωνή και την ακοή. Οι θεοί μας τις δώρισαν για τον ίδιο σκοπό (όπως για την όραση) και για τις ίδιες αιτίες. Ο έναρθρος λόγος είναι προφανές ότι εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό, συμβάλει δε αποφασιστικά στην εκπλήρωση του. Το ίδιο όμως ισχύει και για το μέρος εκείνο της μουσικής που χρησιμοποιεί φωνή και προσφέρεται στην ακοή - γιατί μας έχει δοθεί χάριν της αρμονίας. Η αρμονία περιέχει περιφορές συγγενείς προς τις τροχιές της ψυχής μας. Αυτός λοιπόν που επικαλείται τις Μούσες με σύνεση δεν προσφεύγει στην αρμονία (μουσική) επειδή θέλει να επιτύχει αλόγιστη (χωρίς λογική) ηδονή, όπως όλοι νομίζουν, αντιθέτως η αρμονία (μουσική) μας έχει δοθεί από τις Μούσες ως σύμμαχος στην προσπάθεια μας να επιβάλουμε τάξη στην διαταραγμένη κίνηση της ψυχής και να την φέρουμε σε αρμονία με τον εαυτό της (την υλική υπόσταση του ανθρώπου, το σώμα). Για τον ίδιο σκοπό οι Μούσες μας έδωσαν ως βοηθό τον ρυθμό, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από έλλειψη μέτρου και έχουν ελάχιστη χάρη.

ΡΥΘΜΟΙ