Ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας

Ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας (ή Messier 31 , M31, NGC 224) είναι ένας σπειροειδής με ράβδο (SB) γαλαξίας, που απέχει 2.5 εκ. έτη φωτός από εμάς, στον αστερισμό της Ανδρομέδας, στο Βόρειο Ημισφαίριο του ουρανού.

Η Ανδρομέδα παλιότερα θεωρούνταν ως ο μεγαλύτερος γαλαξίας της Τοπικής ομάδας γαλαξιών, που αποτελείται από το γαλαξία της Ανδρομέδας, το Γαλαξία μας (Milky Way), το γαλαξία του Τριγώνου (M33, Triangulum galaxy) και άλλους 30 μικρότερους γαλαξίες. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, βασισμένες σε νέες μετρήσεις και δεδομένα, ο Γαλαξίας φαίνεται ότι περιέχει περισσότερη σκοτεινή ύλη και μπορεί να έχει τη μεγαλύτερη μάζα στην ομάδα.
Ιστορικά στοιχεία

Καθώς ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας είναι ορατός με γυμνό μάτι, αναμενόμενο είναι να αναφέρεται πριν την πρώτη χρήση του τηλεσκοπίου στην Αστρονομία, το 1609 από τον Γαλιλαίο. Ακόμα και αναφορές από την αρχαιότητα θα έπρεπε να υπάρχουν. Ωστόσο αστρονόμοι όπως ο Ίππαρχος και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος δεν κάνουν σχετική μνεία, πράγμα που οδήγησε μερικούς ερευνητές στην άποψη ότι η φαινόμενη λαμπρότητά του μεταβάλλεται και συγκεκριμένα αυξάνεται με την πάροδο των αιώνων. Βέβαια, πέρα από το ότι δεν υπάρχουν άλλες ενδείξεις για κάτι τέτοιο, η μεταβλητότητα ενός γαλαξία όπως αυτός σε τόσο μικρή χρονική κλίμακα θεωρείται σήμερα απίθανη και από θεωρητική άποψη. Εξάλλου και αστρονόμοι των νεώτερων χρόνων όπως ο Τύχων (Τυχό Μπραχέ, 1546-1601), ο τελευταίος μεγάλος παρατηρητής του ουρανού χωρίς τηλεσκόπιο, δεν τον αναφέρουν. Η πρώτη βεβαιωμένη μνεία του Γαλαξία της Ανδρομέδας γίνεται από τον Πέρση συγγραφέα Abd al Rahman Abu al Husain, πιο γνωστό ως Αλ Σούφι (Al Sufi), σε ένα χάρτη του έτους 964. Αργότερα ο ίδιος τον περιγράφει ως «Το Μικρό Σύννεφο». Αιώνες μετά εμφανίζεται σε ένα ολλανδικό χάρτη των άστρων που χρονολογείται περίπου στο έτος 1500, χωρίς κανένα ειδικό σχόλιο.

Ο πρώτος που περιέγραψε το Γαλαξία της Ανδρομέδας με τη βοήθεια τηλεσκοπίου υπήρξε ο Βαυαρός αστρονόμος Σίμων Μάριος. Συγκεκριμένα, στο έργο του De Mundo Joviali σημειώνει ότι τον παρατήρησε στις 15 Δεκεμβρίου 1612 και ότι έμοιαζε με «τη φλόγα ενός κεριού όπως φαίνεται τη νύκτα μέσα από κέρας» (εκείνη την εποχή φύλακες για τη νύκτα περιπολούσαν τις μικρές πόλεις της Ευρώπης εφοδιασμένοι με φανούς, τις φλόγες των κεριών των οποίων προστάτευαν παράθυρα καλυμμένα με λεπτότατη επίστρωση κέρατος). Η περιγραφή αυτή δίνει μια καλή ιδέα σχετικά με την εμφάνιση του Γαλαξία της Ανδρομέδας όταν παρατηρείται με μικρό τηλεσκόπιο, αν και άλλοι αστρονόμοι του 17ου αιώνα τον περιέγραψαν διαφορετικά.

Το τηλεσκόπιο απεκάλυψε τις αμυδρότερες περιφερειακές περιοχές του γαλαξία, μαζί με τις οποίες καλύπτει μια αρκετά μεγάλη περιοχή του ουρανού, σχεδόν 4 μοίρες ή οκταπλάσια του δίσκου της Σελήνης. Η γενική αντίληψη, όπως και για κάθε άλλο γαλαξία ως τις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν εκείνη ενός νεφελώματος από αέρια και σκόνη, με διαστάσεις το πολύ μερικά έτη φωτός ή πολύ μικρότερες. Ας σημειωθεί ότι μέχρι και το 1900 ήταν πολύ διαδεδομένη η άποψη ότι πρόκειται για ένα «νέο και τεράστιο Ηλιακό Σύστημα κατά τη διαδικασία του σχηματισμού του», αν και από τα τέλη του περασμένου αιώνα η χρήση της φωτογραφίας είχε αποκαλύψει τη σπειροειδή δομή του. Την πίστη αυτή αντανακλά και η χρησιμοποίηση των ονομασιών «σπειροειδές νεφέλωμα» (γενικός όρος για τους σπειροειδείς γαλαξίες), «Μέγα Νεφέλωμα» και «Βασίλισσα των Νεφελωμάτων».

Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι το όνομα «Γαλαξίας της Ανδρομέδας» δεν συνιστά ένα μονοσήμαντο και ακριβή προσδιορισμό, επειδή απλούστατα στον αστερισμό «Ανδρομέδα» υπάρχουν και άλλοι γαλαξίες. Για το λόγο αυτό τα ουράνια σώματα αναφέρονται συνήθως με τον αριθμό τους σε κάποιο κατάλογο.

Ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας είναι γνωστός και ως M31 (το M υποδηλώνει τον κατάλογο του Messier) ή ως NGC 224 (το NGC υποδηλώνει το Νέο Γενικό Κατάλογο). `Ενας άλλος γαλαξίας στην Ανδρομέδα είναι ο M32 ή NGC 221, συνοδός του M31, που ανακαλύφθηκε το 1749 στη νότια πλευρά του Γαλαξία της Ανδρομέδας.
Η σωστότερη κοινή ονομασία θα ήταν «Μέγας Γαλαξίας της Ανδρομέδας»


Στοιχεία Παρατήρησης
Τύπος: SA(s)b I-II
Ορθή Αναφορά: 00h 42m 44.3s
Απόκλιση: +41° 16′ 9″
Απόσταση: 2.52±0.14 million εφ
Μετατόπιση προς ερυθρό: -300 ±4 km/s
Φαινόμενο Μέγεθος: (V) +4.36
Φαινόμενες Διαστάσεις: (V) 190′ × 60′



Φυσικά χαρακτηριστικά 
Ακτίνα: 69,600±3,900 εφ
Απόλυτο Μέγεθος: (V) −21.4
Άλλοι συμβολισμοί :
M31, NGC 224, PGC 2557, UGC 454, MCG 7-2-16, CGCG 535.17, 2C 56